یاقادر
مسئولین نظام اسلامی باید همانند ضعیف ترین اقشار جامعه از امکانات رفاهی برخوردار باشند. شاید همه داستان ساده زیستی امیرالمومنین (ع) را شنیده باشیم؛ که با وجود املاک و زمین ها ی فراوان، خود مانند فقیرترین که نه، شاید بتوان گفت که حتی ساده تر از یک شخص فقیر زندگی میکردند؛ آمده است که غذای ایشان تکه نان جوی بود که از شدت خشکی و سفتی به جای دست با زانو آن را میشکستند وآن را با آب میخوردند. ایشان میفرمودند: " من میترسم که در یکی از حوالی مملکت من یک وقتی، یک گرسنه ای باشد، چطور من سیر و رعیت من، یک نفرشان ولو در یکی از اجزای مملکت گرسنه باشند."
صحیفه نور جلد1 ص 166
این است زندگی مسئول حکومت اسلامی . مسئولین نظام اسلامی حتی اگر دارای مال و دارایی هستند بعد ار قبول مسئولیت باید همانند ساده ترین مردم جامعه زندگی کنند. زندگی مولایمان علی (ع ) تنها داستان نیست که بخوانیم و تحسین کنیم.قاعده مدیریت در حکومت اسلامی این است که هرچه مسئولیت بالاتر باشد باید زندگیش سختر باشد و این الگو گرفته از زندگی ائمه علیهم اسلام است. شیوه ی حکومت داری و زندگی ایشان همگی ارائه دهنده ی قوانین حکومت و ویژگیهای یک مسئول نظلام اسلامی است. شیعه یعنی پیرو؛ پیروی در تمامی ابعاد زندگیمان؛ فردی و اجتماعی. اسلام برای همه زندگیمان برنامه و قاعده و قانون دارد و زندگی ائمه(ع) عین قانون و قاعده و روش برای زندگی ماست، از متن گفته ها و اعمال و رفتار ایشان باید این قوانین را استخراج کرد. عده ای زندگی امام صادق (ع) را مثال میزنند و میگویند ایشان لباس ساده و فقیرانه نمی پوشیدند! بله درست است زیرا که ایشان در آن زمان که چنین لباسی میپوشیدند در رأس حکومت یا در جایگاه یک مسئول حکومت اسلامی نبودند.
بی شک یکی از دلایل تاکید اسلام برساده زیستی مسئولین و هم طبقه بودن ایشان با فقیرترین اقشار جامعه این است که یک مسئول حکومتی زمانی میتواند به مشکلات مردم رسیدگی کند و درد آنها را بفهمد که خود همچون آنان زندگی کند؛ شکم گرسنه درد گرسنگان را میفهمد و عجز و ناله ی دردمندان را جز درد کشیده نمی فهمد. مدیر یا مسئول باید مانند فقیرترین مردم باشد و سیر نباشد تا درک کند که مردم چه میکشند و مشکلاتشان را حل کند. امام خمینی(ره) میفرمایند: در جمهوری اسلامی ؛ زمامداران مردم نمیتوانند با سوء استفاده از مقام ثروت اندوزی کنند و یا در زندگی روزانه امتیازی برای خود قائل شوند، باید ضوابط اسلامی را در جامعه و در همه سطوح به دقت رعایت کنند و حتی پاسدارآن باشند.
صحیفه نور جلد2 ص 280-11/8/57
در جایی دیگر امام خمینی (ره)میفرمایند: دشمنان میخواهند که جیب هایشان پر بشود و اسلام جیب پرکن نیست، اسلام با ضعفاست و اسلام آن است که امیرش میفرماید: که من میترسم در آن مملکت یکی گرسنه باشد ؛شاید آنها چیزی نداشته باشد بخورد من باید زندگیم این باشد ؛خودم دلم آرام نباشد که اگر آنجا گرسنه است من هم اینجا گرسنه ام.اسلام این است، البته خودش میفرماید شما قدرت ندارید و صحیح میفرماید ماها قدرت نداریم مثل او باشیم . اما اینقدر قدرت داریم که جیب هایمان را دیگر پر نکنیم برای املاک بیانها، قصرهای روی هم انباشته، این قدرت را داریم که از مال این فقرا از مال این ضعفا جیبمان را پر نکنیم .
صحیفه نور جلد7 ص146- 28/3/58
امام در اینجا میفرمایند اسلام جیب پرکن نیست، اسلام با ضعفا است؛ یعنی اینکه قوانین اسلامی تأمین کننده منافع ضعفا است و باید قوانین و تمام سیاست هایی که در نظام اسلامی تصویب میشوند به گونه ای باشند که به نفع ضعفا باشند.
امام خمینی (ره) بعد از نقل زندگی ساده امام علی (ع) و اینکه ایشان توجه فراوانی به ضعفا و فقرای جامعه داشتند میفرمایند: ما آرزوی یک همچو حکومتی داریم، یک حکومت عادل که نسبت به افراد رعیت علاقه مند باشد، عقیده اش این باشد که من باید نان خشک بخورم که مبادا یک نفر در مملکت من پست باشد، گرسنگی بخورد.
صحیفه نور جلد5 ص 29-15/11/57
امام خمینی(ره) سفارش و توصیه ای به مسئولین نظام اسلامی دارند: توجه به ملت را حفظ کنید، خود را خدمتگزار بدانید. به بندگان خدا بزرگی نفروشید، علو بر اینها نکنید ، خداوند دار آخرت را برای کسانی قرار داده است که به مردم نه علوی کنند نه فساد بکنند، اصلا اراده ی علو نمیکنند " لا یریدون علوا و لا فسادا" نه اراده میکنند که یک بزرگی کنند به مردم و بزرگی بفروشند و مستکبر باشند و نه مفسد باشند، کشور را به فساد بکشانند چنانچه دیدید.
صحیفه نور جلد9 ص224- 6/7/58
چند نکته از سخنان امام خمینی (ره)به وضوح دریافت میشود:
1- حکومتی میتواند ادعای اجرای عدالت را بکند که توجه ویژه نسبت به ضعفا و فقرا داشته باشد به عبارتی عدالت زمانی در جامعه به مرحله اجرا در می آید که مسئولین، اقشار ضعیف جامعه را دریابند و نسبت به حل مسائل و مشکلات آنها تلاش کنند و برای اجرای عدالت باید به دنبال رفع نیازمندیها ی ضعفا بود.
2- مسئولین باید خود را خدمتگزار مردم بدانند نه مدیر و رئیس و آقای مردم.
3- مسئولین نظام اسلامی حق ندارند از با سوء استفاده از مقام خود به جمع آوری ثروت بپردازند. ثروت مملکت امانتی است در جهت بسط عدالت.
4- مسئولین نظام اسلامی نباید از هیچ گونه امتیازی نسبت به سایر مردم برخوردار باشند و قوانین اسلامی باید برای ایشان مانند سایر مردم اجرا شود .
5- مسئولین حکومتی که در واقع باید خدمتگزار واقعی مردم باشند نباید بر مردم بزرگی و علو و تکبر کنند، اهل فساد هم نباشند؛ مسئولین باید همواره در مقابل مردم خاضع باشند. مسئولی که در کارنامه کاری وی فساد دیده میشود صلاحیت داشتن مسئولیت را ندارد.
6- مسئول حکومتی باید مانند ضعیف ترین فرد جامعه زندگی کند وساده باشند ، این از اعتقادات اسلام ناب است و ساده زیستی و زهدگرایی مسئولین نه تنها زهدفروشی نیست که از قاعده های حکومتی اسلام ناب است.
م.اکبری 14/8/94
